Hond slaapt met ogen open: is er iets mis?

Het kan even schrikken zijn wanneer je opmerkt dat je hond met open ogen slaapt. En wat daarbij een opmerkelijk weetje is: honden slapen meestal niet écht met hun ogen open. Door de structuur van hun ogen lijkt het alleen zo.

Het goede nieuws is dat dit in de meeste gevallen volkomen normaal en onschuldig is. Soms kan het echter een teken zijn van een serieus probleem. In dit artikel vind je alle informatie die je nodig hebt voor de volgende keer dat je je hond met open ogen ziet dommelen.

Slapen honden met hun ogen open?

Ja, honden kunnen slapen met hun ogen open. Dit kan een beetje eng overkomen als je het voor het eerst ziet. Wel is het goed om te weten dat het vaak alleen maar lijkt alsof je het oogoppervlak ziet. In werkelijkheid zie je het derde ooglid, het zogenaamde nictiterend membraan.¹ Dit derde ooglid zit achter de normale oogleden van een hond en kan soms zichtbaar zijn als een witte of licht doorschijnende laag die over het oog schuift.

Het nictiterend membraan speelt een belangrijke rol in het beschermen van de ogen van de hond tegen zaken zoals stof, vuil en uitdroging. Wanneer een hond de ogen echt opent, trekt dit speciale laagje zich terug naar de hoeken van de ogen, dichtbij de neus.

Waarom slaapt mijn hond met zijn ogen open?

Er is geen bewezen studie waarom sommigen honden soms met ogen open lijken te slapen. Wel zijn er een aantal goed onderbouwde theorieën. Die behandelen we hieronder.

Slaapfases

Wanneer een hond in de REM-slaapfase zit – een fase waarin dromen voorkomen – kan het zijn dat je misschien wat ongewone gedragingen ziet. Een hond kan trillen, piepen of zachtjes blaffen, en oogbewegingen hebben met (half) geopende ogen.² Dit zou kunnen verklaren waarom je hond met de ogen open lijken te slapen tijdens deze slaapfase. Aan de andere kant kan het ook zijn dat je hond nog niet helemaal in slaap is gevallen en zich nog in de lichte slaapfase bevindt, waarbij de ogen open lijken te zijn.

Het overlevingsinstinct

Veel mensen die onderzoek hebben gedaan, geloven dat het overlevingsinstinct van honden een rol speelt. Door de ogen open te houden tijdens de slaap, kan je hond de omgeving in de gaten houden. Dit gedrag is niet uniek voor honden. Veel diersoorten blijven op deze manier gedeeltelijk alert op mogelijke bedreigingen tijdens hun slaap. Het helpt roofdieren af te schrikken, omdat het de indruk wekt dat ze wakker zijn en daardoor minder kans lopen om aangevallen te worden.

Medisch of genetisch

Soms slaapt een hond met open ogen door gezondheidsproblemen of een geboorteafwijking. Bij sommige honden sluiten de ogen niet helemaal als ze slapen. Dit kan komen door grote oogleden of omdat ze van een ras zijn met bolle ogen. Een heel zeldzame reden is narcolepsie; een slaapstoornis waarbij de hond plotseling in slaap valt, zelfs tijdens het spelen of eten.³ Dan kunnen de ogen gedeeltelijk open blijven. Ook epilepsie kan ervoor zorgen dat een hond slaapt met de open ogen.⁴ Het is goed om te snappen of een hond echt slaapt of een aanval heeft. Wanneer een hond slaapt, ziet de hond er rustig uit en kan er misschien wat getrild worden. Maar als een hond een aanval heeft, staart de hond zonder iets te zien en kan de hond schokken, tekenen van pijn laten zien, de controle over de blaas verliezen, of schuim op de mond hebben.

Moet ik me zorgen maken als mijn hond met zijn ogen open slaapt?

In de meeste gevallen hoef je je geen zorgen te maken. Zoals eerder in dit artikel aangehaald, lijkt het in de meeste gevallen alleen maar zo en zie je het derde ooglid. Als je het sterke vermoeden hebt dat er iets mankeert, zou je zo snel mogelijk langs de dierenarts moeten.

Er zijn een aantal signalen die kunnen wijzen op een mogelijk gezondheidsprobleem bij je hond:

• Je hond valt onverwachts in slaap, zelfs tijdens het eten of spelen
• Je hond blijft met open ogen slapen, ook wanneer de ogen rood en/of opgezwollen zijn
• Je merkt dat de ogen van je hond snel bewegen of trillen terwijl je hond lijkt te slapen

Wanneer je hond een van deze tekenen vertoont, is het belangrijk dat je niet langer wacht en zo snel mogelijk hulp zoekt.

Is er iets wat ik kan doen?

Het komt erop neer dat er hoogstwaarschijnlijk niets aan de hand is als je hond met open ogen slaapt. Weet dat het in de meeste gevallen normaal is. Dus je hoeft niet perse iets uit voorzorg te doen. Begrijpen hoe honden slapen kan echter helpen om het een en ander beter te plaatsen. Kort samengevat hebben honden korte slaapcycli die slechts 45 minuten duren. Gedurende die tijd doorlopen ze twee keer de REM- en non-REM-slaapfasen, waarbij ze ongeveer zes minuten in de REM- of droomfase doorbrengen.⁵

Natuurlijk is het altijd goed om aan het slaapcomfort van je hond te denken. Honden slapen over het algemeen erg veel. Een nieuwe, zachtere, knussere, betere hondenmand of -kussen zal je viervoeter dan ook vast en zeker waarderen. Net zoals wij het belangrijk vinden om een zacht, warm en comfortabel bed en slaapomgeving te hebben, geldt dat ook voor honden.

Om af te sluiten weet je als baasje natuurlijk als geen ander wanneer je hond vreemd gedrag vertoont. Epileptische aanvallen en narcolepsie lijken misschien onwaarschijnlijk, maar het is toch belangrijk om er alert op te zijn.