We winden er geen doekjes om en komen meteen ter zake: ja, een hond droomt! Net als ons dromen honden in de REM-slaapfase (rapid eye movement) – met misschien wat bewegingen en gepiep.
Nog even wat terzijde: studies hebben aangetoond dat honden beter slapen in hun eigen bedje dan in een bed waar ze niet gewend aan zijn. Ook slapen ze beter na een dag vol beweging dan wanneer ze vrij weinig hebben gedaan. Lijkt dat niet verassend veel op ons?
Vandaag duiken we dieper in op dit interessante onderwerp – wat zeggen de wetenschappers en onderzoekers?
Wat schuilt er achter een hond die droomt?
Ondanks dat het brein van een hond kleiner is dan dat van een mens, laten onze breinen opvallende overeenkomsten zien.1 “Onze hersenen zijn vergelijkbaar, onze neurochemie is hetzelfde, en onze reflexen en geheugen zijn op een vergelijkbare manier ‘bedraad'”, zegt Dr. Nicholas Dodman van de Cummings School of Veterinary Medicine aan de Tufts University.2
Onderzoek heeft aangetoond dat de hersengolven en hersenactiviteit tijdens de slaap van mensen veel overeenkomsten hebben met die van honden. Net als ons doorlopen honden ook deze verschillende slaapfases: de lichte slaap (fase 1 en 2), de diepe slaap (fase 3 en 4) en de REM-slaap (rapid eye movement – fase 5). In de REM-slaap (ook wel droomslaap genoemd) zijn de hersenen erg actief en hebben honden de meest levendige dromen.
Omdat de basisstructuur van de hersenen van een hond vergelijkbaar is met die van een mens – zoals de hippocampus, een gebied dat herinneringen verwerkt – wordt vermoed dat een hond, net als de mens, hoogstwaarschijnlijk droomt over dingen die hij pas geleden heeft meegemaakt of gedaan.3
In een van de meest bekende experimenten over dierendromen waren laboratoriumratten betrokken. Deze ratten brachten de hele dag door in een doolhof. Wetenschappers merkten op dat, als de ratten sliepen en droomden, dezelfde delen van hun hersenen actief waren als toen ze in het doolhof waren. Dit betekent ongetwijfeld dat de ratten droomden over het doolhof. De wetenschappers konden zelfs op basis van data vertellen op welke plek in het doolhof de ratten dachten dat ze waren.
Onderzoek naar dromen bij honden is weliswaar beperkt, maar studies als deze wijzen erop dat net als veel andere zoogdieren, ook honden dromen.4
Waar dromen honden over?
Om erachter te komen waar een hond over droomt, deden wetenschappers een experiment waarbij ze ‘de pons’ tijdelijk uitschakelden. Misschien vraag je je af: de pons, wat houdt dat in? Simpel gezegd is de pons een deel van de hersenen dat voorkomt dat een hond dromen fysiek uitvoert. De signalen vanuit de pons verlammen spieren tijdens de REM-slaap, maar niet helemaal. Daarom kunnen er nog wat kleine spiertrekkingen of trillingen bij een hond zijn tijdens het slapen.
Wetenschappers lieten honden (in een veilige omgeving) hun dromen uitleven door tijdens de REM-slaap de pons uit te schakelen.5 De resultaten gaven aan wat veel mensen al dachten: een hond kan dingen die hij overdag meemaakt – zoals rennen om een bal te vangen of smakken na het eten van zijn favoriete staafje – weer beleven in zijn dromen.
Wat moet je doen als je hond droomt?
Het wakker maken van je hond bij een droom om ’te helpen’ kan verleidelijk zijn, maar vergeet niet: het is maar een droom. Het spreekwoord “Geen slapende honden wakker maken” zal vast wel bekend in de oren klinken. Een hond wakker maken kan er toe leiden dat hij je onbedoeld bijt of afsnauwt omdat hij schrikt. Het is dus géén goed idee om een hond wakker te maken. Vooral niet door hem aan te raken of wakker te schudden.6
Wat je dan wel moet doen? Eigenlijk niks. Het is het beste om je hond niet te storen tijdens zijn welverdiende slaap – zelfs als het erop lijkt dat je hond een slechte droom heeft. Slaap, vooral de REM-fase, is erg belangrijk voor de welzijn van je hond.7
Als je erop staat om je hond uit een nachtmerrie te wekken, kun je dat het beste van een afstand doen door een snoepje dicht bij het neusje te laten vallen of zachtjes zijn naam te roepen.
Hoe weet je of een hond een nachtmerrie heeft?
Dromen zijn niet altijd hetzelfde. Er zijn prettige maar ook minder prettige dromen. Deze minder prettige dromen kunnen óók bij honden nachtmerries zijn. Wanneer je hond een nachtmerrie heeft, herbeleeft hij hoogstwaarschijnlijk een vervelende gebeurtenis uit het verleden.
Dit zijn tekenen dat je hond misschien wel een nachtmerrie heeft:
- Grommen
- Huilen
- Hard blaffen
- Schudden
- Trillen
Als je ziet dat je hond ineens wakker schrikt uit zijn slaap – alsof iets hem bang heeft gemaakt – kan dit betekenen dat hij net wakker is geworden uit een nachtmerrie. De poten van je hond kunnen dan ook vochtig en zweterig aanvoelen.
Samenvattend
We weten dat mensen dromen omdat ze daarover kunnen vertellen. Honden kunnen ons natuurlijk niet vertellen over hun dromen, maar we zien soms dat ze in hun slaap bewegen of geluidjes maken. Dat lijkt verdacht veel op hoe wij ons gedragen wanneer we dromen. Wetenschappers denken daarom dat honden in hun slaap waarschijnlijk ook dingen ‘zien’ of ervaren. Ons brein is in grote lijnen hetzelfde als dat van een hond. Het zou eigenlijk vreemder zijn als honden niet zouden dromen, gezien hoe veel onze hersenen op elkaar lijken.
Veelgestelde vragen
Honden dromen relatief veel in vergelijking met mensen omdat ze veel slapen en een groter deel van hun slaaptijd in de REM-fase doorbrengen. Aangezien honden vaak in in etappes slapen en niet altijd aan één stuk door, doorlopen ze meerdere keren de cyclus van slaapfases – zo ook de REM-slaap waarin dromen plaatsvinden.
Zeker! Dromen is een teken van diepe slaap en mentale verwerking. Tijdens de REM-slaap (waarin dromen voorkomen) zijn de hersenen actief bezig met het verwerken van de ervaringen die een hond gedurende de dag heeft opgedaan. Dit helpt bij het leren en het geheugen.
Het wordt afgeraden om een hond wakker te maken tijdens een droom – zelfs als het om een nare droom lijkt te gaan. Gebeurt dit toch, dan kan de hond schrikken en onbewust bijten of agressief reageren, niet goed begrijpend waar hij is of wie hem stoort. Wanneer een hond droomt, betekent dit bovendien dat hij in diepe slaap is, vaak in de REM-slaapfase; een belangrijke slaapfase voor het welzijn van een hond.
Er wordt stellig beweerd dat honden vaak over hun baasjes dromen. Leuk hé? Een hond droomt over allerlei belangrijke hondendingen die hij heeft beleefd, zoals lekker eten en zijn favoriete speelgoed. Omdat een hond veel tijd doorbrengt met zijn baasje en samen veel beleeft, is het goed mogelijk dat hij ook over zijn baasje droomt.
- Decoding the Canine Mind
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7192336/ ↩︎ - What do dogs dream of? Researchers say canines have similar sleep patterns to their owners – and it’s easy to spot as they twitch, run and whimper
https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-3451976/What-dogs-dream-Researchers-say-canines-similar-sleep-patterns-owners-s-easy-spot-twitch-run-whimper.html ↩︎ - Decoding the Canine Mind
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7192336/ ↩︎ - Animals have complex dreams, MIT researcher proves
https://news.mit.edu/2001/dreaming ↩︎ - What Do Dogs Dream About?
https://www.livescience.com/53743-dog-dreams.html ↩︎ - Het spreekwoord klopt: je maakt slapende honden (en katten) best niet wakker. Dit is waarom
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/06/07/wist-je-dat-je-slapende-huisdieren-nooit-mag-wakker-maken/ ↩︎ - The interrelated effect of sleep and learning in dogs (Canis familiaris); an EEG and behavioural study
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5292958/ ↩︎