De meesten zijn bekend met het beeld van een hond die wegduikt bij het geluid van vuurwerk. Die angst is duidelijk te wijten aan het lawaai. Maar hoe zit het als de avond valt en alles donker wordt? Is het mogelijk dat jouw hond bang is in het donker?
Het blijkt dat het antwoord ‘ja’ is. Angst voor het donker is niet heel gebruikelijk bij honden, maar het bestaat wel degelijk.
Wat maakt dat sommige honden zich bang voelen zodra het licht uitgaat? En hoe stel je je hond dan gerust? In dit artikel gaan we er dieper op in.
Zijn honden bang in het donker?
Bang zijn voor het donker komt niet heel vaak voor bij honden, maar het gebeurt soms wel. Vaak is de oorzaak van deze angst is niet zozeer het donker zelf.
De meest voor de hand liggende reden is dat hun zicht in het donker beperkt is, waardoor ze niet goed kunnen zien wat er om hen heen gebeurt. Hierdoor voelen ze zich onzeker en kwetsbaar. Geluiden die in het donker niet direct te plaatsen zijn, kunnen de angst nog meer versterken.
Elk dier reageert echter anders; sommige honden hebben er meer last van dan anderen. Het is dus niet zo dat alle honden bang zijn in het donker, maar het komt wel voor en heeft meestal te maken met het beperkte zicht en niet weten wat er in hun omgeving gebeurt.
Waarom is mijn hond bang in het donker?
Minder zicht in het donker
Honden kunnen beter (maar anders) zien in het donker dan mensen. Het lijkt dus misschien vreemd dat een hond angstig wordt wanneer het donker is. Duisternis kan echter het zicht verslechteren voor honden die al problemen hebben met zien. Honden voelen zich onzeker als ze hun omgeving niet goed kunnen inschatten. Bang zijn om tegen iets aan te lopen of te vallen, is dan ook niet gek.
Verlatingsangst versterkt door het donker
Voor honden die last hebben van verlatingsangst kan het donker hun gevoel van alleen zijn versterken. In het donker zijn er minder dingen waar ze op kunnen letten. Ze moeten meer vertrouwen op wat ze voelen en horen, en dat kan ze onrustig maken. Soms kunnen honden die bang zijn om alleen te zijn dezelfde angst ervaren wanneer iedereen gaat slapen. Het gaat dan niet zozeer om een angst voor het donker zelf, maar meer voor het gevoel van in de steek gelaten worden.
Slechte ervaringen in het verleden
Honden onthouden nare dingen die ze hebben meegemaakt ook heel goed. Als jouw hond een keer iets vervelends heeft ervaren in het donker, zoals verdwalen of aangevallen worden, kan hij daar behoorlijk lang bang voor blijven. In het donker zijn wordt dan gekoppeld aan die vervelende ervaring. Dit kan diep in zijn geheugen blijven zitten, wat we een trauma noemen. Die angst zal dan steeds terugkomen op het moment dat het donker is.
Instinctieve angstreactie
In de natuur is de nacht een moment waarop dieren meer op hun hoede moeten zijn, omdat er dan meer kans is dat ze door andere dieren worden aangevallen. Dit overlevingsinstinct zit diep in veel dieren. Ook bij huishonden is het goed mogelijk dat dit instinct nog aanwezig is. Zelfs in een veilige thuisomgeving kan het donker deze oude angst oproepen. Schaduwen of geluiden kunnen worden opgevat als gevaar, waardoor ze in het donker bangig kunnen reageren.
Zien honden goed in het donker?
Dankzij het tapetum lucidum – een reflecterende laag achter het netvlies – zien honden erg goed in het donker. Wel vier keer beter dan de mens.
Simpel gezegd werkt deze reflecterende laag als een soort spiegel dat licht opvangt en terugkaatst. Zo kunnen honden met maar een beetje licht al heel goed zien in het donker. Een lampje bij de deur of het licht van je telefoon is al genoeg.
Er moet wel íets van licht zijn, anders werkt het tapetum lucidum niet. Zonder lichtbron is het voor een hond ook pikkedonker en zien ze net zoveel (of eigenlijk net zo weinig) als wij.
Wat je kunt doen als je hond bang is in het donker
Zodra je begrijpt waarom je hond bang is voor het donker, kun je hem helpen om hiermee om te gaan.
Als je denkt dat de angst van je hond komt doordat hij slecht ziet – vooral als die angst er ineens is – probeer dan niet zelf te dokteren en ga naar de dierenarts. Slecht zien kan namelijk wijzen op verschillende gezondheidsproblemen, sommige serieuzer dan andere.
Is je hond van nature angstig of heeft hij iets naars meegemaakt? Dan wil je misschien eerst zelf proberen om hem te helpen. Als je er niet uit komt, is het goed een specialist in hondengedrag in te schakelen voor advies.
Wat je in elk geval zelf kunt doen, is zorgen voor een plekje waar je hond zich veilig voelt. Dit doe je door een klein lichtje aan te laten op plekken waar je hond vaak is, zoals zijn slaapplek. Vindt je hond het eng om ’s nachts naar buiten te gaan? Een lichtgevende halsband of hondentuig is dan heel handig tijdens de avondwandeling.
Je kunt je hond ook langzaamaan laten wennen aan het donker. Doe dit door de hoeveelheid licht steeds een beetje te verminderen, zodat hij niet in één keer in het pikdonker zit. Zo verlaag je langzaam maar zeker de drempel voor hem.
Probeer er ook voor je hond te zijn op momenten dat hij angstig is. Praat op een rustige en blije manier tegen hem en geef hem zijn lievelingsspeeltjes of dekentje. Dit geeft hem het gevoel dat alles oké is. Beloningen helpen ook goed. Wanneer je hond rustig blijft in het donker, geef hem dan iets lekkers of speel een spelletje met hem.
Honden hebben een verbazingwekkend leervermogen. Geef je hond dus de tijd en probeer te begrijpen wat hij je wil laten weten.